Dit mooie en droevige gedicht van Octavien de Saint-Gelais werd in 1493 geschreven aan de vooravond van het vertrek van Margaretha van Oostenrijk uit het Franse hof. Het symboliseert in vele opzichten de ontberingen en tegenslagen van Margaretha’s verdere leven.

Geboren in 1480 werd Margaretha op tweejarige leeftijd gescheiden van haar ouders, Maximilian van Oostenrijk en Maria van Bourgondië, om aan het Franse hof van Lodewijk XI opgevoed te worden als de toekomstige bruid van zijn zoon, de dauphin Charles VII. Daar ontwikkelde ze een voorliefde voor Franse poëzie en muziek, die haar de rest van haar leven bij zou blijven. In 1491 echter werd haar verloving afgewezen in het voordeel van Anne de Bretgane, en Margaretha moest het hof in 1493 verlaten.

Daarna trad ze eerst in het huwelijk met prins Juan, zoon van Ferdinand en Isabella van Spanje en na diens vroegtijdige dood hertrouwde ze met Philibert II van Savoye. In 1506, twee jaar na diens onverwacht overlijden, keerde ze als hertogin van Savoye terug naar de Nederlanden om het regentschap voor haar neef Karel V op zich te nemen.

In Mechelen werd Karel grootgebracht aan het hof van zijn tante Margaretha van Oostenrijk, toen landvoogdes van de Nederlanden.

Belangrijk bewijs van het muzikale leven dat Margaretha aan het hof cultiveerde, is te vinden in twee manuscripten. De twee chansonniers (liedboeken) bevatten chansons en motetten van vele Franco-Vlaamse componisten die verbonden waren of rechtsstreeks werkzaam waren aan het hof van Margaretha: onder meer Pierre de la Rue, Alexander Agricola en Antoine Brumel. De chansonniers bevatten veel biografische verwijzingen naar haar leven, zoals de verzameling regrets-stukken (veertien in beide manuscripten) en liederen gecomponeerd op haar zelf geschreven gedicht Pour ung jamais.

Het Hof ten Walle was de geboorteplaats van Karel V (24 februari 1500) en werd vanaf dan Prinsenhof genoemd. In augustus 1477 werd hier het huwelijk van Margaretha’s ouders, Maximiliaan van Oostenrijk en Maria van Bourgondië gevierd. Na het verzet van de Gentenaars tegen de door keizer Karel opgelegde maatregelen kwam de keizer terug naar zijn geboortestad om daar in het Prinsenhof het stadsbestuur te ontvangen.

Omdat Karel V veel rondreisde heeft hij geen grote stempel op één bepaalde residentie gedrukt. Eveneens mobiel was de Capilla Flamenca die Karel in 1515 oprichtte. Deze hofkapel bestond, naast de nodige geestelijken, uit tientallen zangers en muzikanten van een zeer hoog niveau. Ter verzorging en opluistering van de liturgische erediensten reisde deze Capilla als onderdeel van de keizerlijke hofhouding met Karel mee. Crecquillon was kapelmeester en hofcomponist van Karel. Er is bijzonder weinig over hem bekend, maar hij heeft een indrukwekkend oeuvre achtergelaten.

Jole de Baerdemaeker & Adelheid Glatt